Cape Town
16 Februari 2019 | Zuid-Afrika, Kaapstad
15-16 februari
Vrijdag uit ‘den Fransen hoek ‘ vertrokken voor een korte rit van zo’n 80 kilometer. We rijden via Stellenbosch, de tweede oudste stad van Zuid-Afrika, na Kaapstad. “Misschien wel de meest idyllische stad van Zuid-Afrika,” lees ik in de Lonely Planet. En - uiteraard - wereldberoemd voor de wijn, met honderden wijnproducenten, waarvan sommige met wijnen van wereldklasse.
De stad kreeg haar naam van gouverneur Simon van der Stel, die de stad in 1679 stichtte op de vruchtbare oevers van de Eerste Rivier. Het is inderdaad een elegante stad met veel bewaarde historische gebouwen. In mijn ogen de meest representatieve, veel meer dan Kaapstad, met statige Nederlands-Kaapse en Victoriaanse architectuur. We nemen rustig de tijd om te kuieren en een koffietje te drinken op een van de vele terrasjes. Ook hier klinken de namen van straten en gebouwen heel Nederlands. Vaak levert dat ‘rare combinations’ op: Dorp Street, Voortrek Road, Buitengracht Avenue...
De weg naar Kaapstad terug oppikken is geen probleem, maar als je in Kaapstad zelf een afrit te vroeg neemt, draai je de verkeerde kant van de M3 op, met als ‘straf’ een rondritje - maar dan echt een rondritje, met de nadruk op rond - door het super drukke stadsverkeer. Dat zijn we niet meer gewend, eigenlijk nooit geweest. Back in the western world. Een uurtje later dan gedacht bereiken we Villa Zeezicht in de wijk Gardens, aan de voet van de Tafelberg. Het oudste Guesthouse in Cape Town. Geopend in 1955 door de schoonmoeder van Elize Roux, de huidige eigenares. Uit noodzaak om zich een inkomen te verzekeren na de vroegtijdige dood van haar man. Elize zelf werd acht jaar geleden weduwe en als ik het goed begrepen heb, werkte ze voordien als medische secretaresse.
Na een hartelijke ontvangst wandelen we bergaf - “Dat wordt straks klimmen,” - naar Kloof Street, nog zo’n Nederlands-Engelse combinatie, voor de lunch. “Je vindt daar veel verschillende, goede restaurants,” vertelde Elize. Via Camp Street lopen we recht op restaurant Saigon. Aan de overkant op de hoek is een Thais eethuis. Niet echt een optie voor een lichte lunch. We draaien Kloof Street in en wagen onze kans in Van Hunks. Als we onze fles ‘sparkling water’ en een flesje rosé gekregen hebben, maant de ober ons aan om te bestellen. “The kitchen closes in, what’s the time?, four minutes.” Het is inderdaad vier voor drie. Maar “We are ready to order” om de standaardvraag “Are you guys ready to order?” te vlug af te zijn. Het grote verschil hier in de Kaapregio met de vorige weken is de tijd die je krijgt om te eten. Het eten wordt niet onmiddellijk na de bestelling opgediend en - nog belangrijker voor Belgische restaurantbezoekers - ze ruimen niet af, bij manier van spreken, nog voor je de laatste hap verorberd hebt. Dat was de eerste dagen toch wel flink wennen.
We wandelen verder richting historisch centrum, te beginnen in Government’s Avenue, dwars door de Compagnies Garden. Hier liet de VOC in 1652 een groententuin aanleggen om schepen te bevoorraden. De Saffron Pear Tree is de oudste aangeplante boom van Zuid-Afrika, ruim 350 jaar oud. We wandelen ook voorbij het standbeeld van Cecil John Rhodes. “Het zijn niet alleen de Belgen die hun massamoordenaars blijven eren.” “De houding waarin hij is afgebeeld, met gestrekte rechterarm. Je zou bijna de link leggen met het Holocaust Museum even verder in het park. Maar dat zou een anachronisme zijn.”
Rhodes was een Brits imperialistisch ondernemer en politicus in Zuidelijk Afrika en de stichter van de Britse kolonie Rhodesië (later Zimbabwe en Zambia). In 1870 verhuisde hij op 17-jarige leeftijd uit gezondheidsoverwegingen van Engeland naar de Britse kolonie Natal in Zuid-Afrika om bij de katoenplantage van zijn broer Herbert te werken. De periode waarin diamanten gevonden werden nabij Kimberley. De plantage werd geen succes en besmet met de diamantkoorts vertrokken de broers in 1871 naar Kimberley, waar Rhodes zijn centen verdiende met het pompen naar water voor de mijnwerkers en de productie van ijs. In 1880 richtte hij het bedrijf De Beers Mining Company op, vernoemd naar de gebroeders Diederik Arnoldus en Johannes Nicolaas de Beer, eigenaars van de boerderij Vooruitzicht waar de eerste diamanten van Kimberley waren gevonden. Door slimme investeringen, de hulp van zijn zakenpartners en vrienden Charles Rudd en Alfred Beit en de steun van de Rothschilds maakte hij uiteindelijk een fortuin in de diamanthandel.
Als waar kolonisator pleitte hij met succes voor de kolonisatie van Beetsjoenaland (later Botswana) en begon hij met zijn British South Africa Company naar mineralen te graven in Matabeleland en Mashonaland, onderdelen van het Koninkrijk Mthwakazi. In werkelijkheid betekende dit het begin van de kolonisatie van Rhodesië, dat Rhodes naar zichzelf vernoemde. Van eigenliefde gesproken. Een Trump avant la lettre.
Bij het verlaten van het park lopen we voorbij St George’s Cathedral, de aartsbisschoppelijke Anglicaanse kerk van Desmond Tutu en wandelen we St George’s Mall in een straatje gekleurd door talloze kraampjes met ‘typisch’ Afrikaanse producten en kunst. Bestemd voor de toeristen uiteraard. Na nog een blokje rond gelopen te hebben, keren we door het park terug naar Villa Zeezicht. En zeezicht hebben we er inderdaad, al zou je dat niet verwachten als je de Hof Street en wat verder Buxton Avenue inrijdt.
Voor het avondeten rijden we omstreeks 19.30 uur naar The Waterfront. “Of dat wel het beste idee van de dag is,” vraag ik me af. Te laat, we zijn al onderweg en zullen straks, in het donker, de weg wel vinden. So help me Google Maps. Het is even zoeken naar ‘the place to be’. Met de vriendelijke antwoorden van enkele zwarte medemensen belanden we in de buurt van ‘The Cape Wheel’, het reuzenrad, en krijgen een tafel voor vier toegewezen in Life Grand Café Waterfront. Het gaat er mede dankzij de live muziek levendig aan toe.
Voldaan keren we terug naar de parking en - thank you Google Maps - bereiken we vlot Villa Zeezicht.
Na een zeer verzorgd ontbijt keren we terug naar The Waterfront. “Dan kunnen we eens informeren hoe het zit met kaartjes voor Robbeneiland.” Een must see voor ons in Kaapstad. De rij die staat aan te schuiven aan de ticketbalie verraadt dat er nog kaartjes zijn voor de toer van 11 uur. Ook voor de volgende dagen zijn er nog tickets beschikbaar, online zelfs.
Omwille van de bijzondere architectuur en de collectie bezoeken we het Zeits Museum of Contemporary Art Africa. Het museum is ondergebracht in 42 betonnen cilinders van 33 meter hoog en een doormeter van 5,5 meter en een 57 meter hoge graanelevator. De 47-jarige Engelse architect Thomas Heatherwick die onder meer het Britse paviljoen voor de Expo 2010 en de Olympische Ketel voor de Spelen van 2012 had ontworpen, mocht zich uitleven op die silo’s. Heatherwick ging voortvarend te werk. En met hem zo’n duizend anderen, om alles voor de opening van 22 september 2017 af te hebben.
Ontwerp en verbouwing – in de woorden van de architect een ‘deconstructie’, een weghakken van grote delen van het buizenwerk, waardoor een soort honingraatconcept ontstond. Wat er van buiten uitziet als een betonnen silo met een vijf verdiepingen tellende kroon van opbollende ramen - het duurste hotel in Kaapstad, met prijzen variërend van 1200 tot 1900 euro per nacht - die onder meer Robbeneiland, de Tafelberg en de zee weerspiegelen, is van binnen een soort kathedraal met een naar de hemel reikend atrium. Afhankelijk van de invalshoek kun je vreemde vormen waarnemen. Zo roept een schuin afgesneden ovale buis associaties op met het hoofd uit De Schreeuw van Edvard Munch.
Maar niet alleen het gebouw, ook de permanente collectie mag er zijn. Lang geleden dat ik nog eens zo onder de indruk was van hedendaagse kunst. Heel anders dan de westerse. Levendiger, kleurrijker, sprekender. Onder meer de foto’s, zelfportretten, van Zanele Muholi komen binnen. In haar werk focust ze op lesbiennes die in de sloppenwijken niet zeker zijn van hun leven. In de bijhorende tekst lees ik voor het eerst het woord ‘womxn’ en de toelichting: “spelling of women/woman that is a more inclusive, progressive term to acknowledge the prejudice, discrimination and institutional barrier that womxn have faced, but to also show that womxn are not the extension of men but their own free and separate entities. It is also more intersectional because it includes trans-womxn and womxn of colour.”
“Misschien kunnen we nog met de boot van 13 uur naar Robbeneiland?” Dat lukt niet. Uitverkocht. We kopen voor alle zekerheid kaartjes voor maandag, 11 uur. De dame aan de ticketbalie is tevreden met een kopie van de paspoorten en een fotootje ervan op mijn smartphone.
Na de lunch wandelen we te midden van een mensenzee naar het uiterste puntje. In de verte ligt Robbeneiland. Aan de duikboot en de militaire marineschepen die open zijn voor het publiek staan lange rijen aan te schuiven. Niemand maakt zich druk of lijkt ongeduldig. Afrikanen hebben nog tijd en ze kunnen wachten.
“Morgen wandelen en fietsen we door Khayelitsha, een sloppenwijk en hopelijk is het helder genoeg om daarna naar de top van de Tafelberg te gaan.” “Of anders maandag, na Robbeneiland.” “En dan kunnen we dinsdag, we hebben nog de ganse dag, misschien nog naar Capepoint, naar Kaap de Goede Hoop.” Hoop doet leven, net zoals ons avondmaal in de tuin van Villa Zeezicht.
Vrijdag uit ‘den Fransen hoek ‘ vertrokken voor een korte rit van zo’n 80 kilometer. We rijden via Stellenbosch, de tweede oudste stad van Zuid-Afrika, na Kaapstad. “Misschien wel de meest idyllische stad van Zuid-Afrika,” lees ik in de Lonely Planet. En - uiteraard - wereldberoemd voor de wijn, met honderden wijnproducenten, waarvan sommige met wijnen van wereldklasse.
De stad kreeg haar naam van gouverneur Simon van der Stel, die de stad in 1679 stichtte op de vruchtbare oevers van de Eerste Rivier. Het is inderdaad een elegante stad met veel bewaarde historische gebouwen. In mijn ogen de meest representatieve, veel meer dan Kaapstad, met statige Nederlands-Kaapse en Victoriaanse architectuur. We nemen rustig de tijd om te kuieren en een koffietje te drinken op een van de vele terrasjes. Ook hier klinken de namen van straten en gebouwen heel Nederlands. Vaak levert dat ‘rare combinations’ op: Dorp Street, Voortrek Road, Buitengracht Avenue...
De weg naar Kaapstad terug oppikken is geen probleem, maar als je in Kaapstad zelf een afrit te vroeg neemt, draai je de verkeerde kant van de M3 op, met als ‘straf’ een rondritje - maar dan echt een rondritje, met de nadruk op rond - door het super drukke stadsverkeer. Dat zijn we niet meer gewend, eigenlijk nooit geweest. Back in the western world. Een uurtje later dan gedacht bereiken we Villa Zeezicht in de wijk Gardens, aan de voet van de Tafelberg. Het oudste Guesthouse in Cape Town. Geopend in 1955 door de schoonmoeder van Elize Roux, de huidige eigenares. Uit noodzaak om zich een inkomen te verzekeren na de vroegtijdige dood van haar man. Elize zelf werd acht jaar geleden weduwe en als ik het goed begrepen heb, werkte ze voordien als medische secretaresse.
Na een hartelijke ontvangst wandelen we bergaf - “Dat wordt straks klimmen,” - naar Kloof Street, nog zo’n Nederlands-Engelse combinatie, voor de lunch. “Je vindt daar veel verschillende, goede restaurants,” vertelde Elize. Via Camp Street lopen we recht op restaurant Saigon. Aan de overkant op de hoek is een Thais eethuis. Niet echt een optie voor een lichte lunch. We draaien Kloof Street in en wagen onze kans in Van Hunks. Als we onze fles ‘sparkling water’ en een flesje rosé gekregen hebben, maant de ober ons aan om te bestellen. “The kitchen closes in, what’s the time?, four minutes.” Het is inderdaad vier voor drie. Maar “We are ready to order” om de standaardvraag “Are you guys ready to order?” te vlug af te zijn. Het grote verschil hier in de Kaapregio met de vorige weken is de tijd die je krijgt om te eten. Het eten wordt niet onmiddellijk na de bestelling opgediend en - nog belangrijker voor Belgische restaurantbezoekers - ze ruimen niet af, bij manier van spreken, nog voor je de laatste hap verorberd hebt. Dat was de eerste dagen toch wel flink wennen.
We wandelen verder richting historisch centrum, te beginnen in Government’s Avenue, dwars door de Compagnies Garden. Hier liet de VOC in 1652 een groententuin aanleggen om schepen te bevoorraden. De Saffron Pear Tree is de oudste aangeplante boom van Zuid-Afrika, ruim 350 jaar oud. We wandelen ook voorbij het standbeeld van Cecil John Rhodes. “Het zijn niet alleen de Belgen die hun massamoordenaars blijven eren.” “De houding waarin hij is afgebeeld, met gestrekte rechterarm. Je zou bijna de link leggen met het Holocaust Museum even verder in het park. Maar dat zou een anachronisme zijn.”
Rhodes was een Brits imperialistisch ondernemer en politicus in Zuidelijk Afrika en de stichter van de Britse kolonie Rhodesië (later Zimbabwe en Zambia). In 1870 verhuisde hij op 17-jarige leeftijd uit gezondheidsoverwegingen van Engeland naar de Britse kolonie Natal in Zuid-Afrika om bij de katoenplantage van zijn broer Herbert te werken. De periode waarin diamanten gevonden werden nabij Kimberley. De plantage werd geen succes en besmet met de diamantkoorts vertrokken de broers in 1871 naar Kimberley, waar Rhodes zijn centen verdiende met het pompen naar water voor de mijnwerkers en de productie van ijs. In 1880 richtte hij het bedrijf De Beers Mining Company op, vernoemd naar de gebroeders Diederik Arnoldus en Johannes Nicolaas de Beer, eigenaars van de boerderij Vooruitzicht waar de eerste diamanten van Kimberley waren gevonden. Door slimme investeringen, de hulp van zijn zakenpartners en vrienden Charles Rudd en Alfred Beit en de steun van de Rothschilds maakte hij uiteindelijk een fortuin in de diamanthandel.
Als waar kolonisator pleitte hij met succes voor de kolonisatie van Beetsjoenaland (later Botswana) en begon hij met zijn British South Africa Company naar mineralen te graven in Matabeleland en Mashonaland, onderdelen van het Koninkrijk Mthwakazi. In werkelijkheid betekende dit het begin van de kolonisatie van Rhodesië, dat Rhodes naar zichzelf vernoemde. Van eigenliefde gesproken. Een Trump avant la lettre.
Bij het verlaten van het park lopen we voorbij St George’s Cathedral, de aartsbisschoppelijke Anglicaanse kerk van Desmond Tutu en wandelen we St George’s Mall in een straatje gekleurd door talloze kraampjes met ‘typisch’ Afrikaanse producten en kunst. Bestemd voor de toeristen uiteraard. Na nog een blokje rond gelopen te hebben, keren we door het park terug naar Villa Zeezicht. En zeezicht hebben we er inderdaad, al zou je dat niet verwachten als je de Hof Street en wat verder Buxton Avenue inrijdt.
Voor het avondeten rijden we omstreeks 19.30 uur naar The Waterfront. “Of dat wel het beste idee van de dag is,” vraag ik me af. Te laat, we zijn al onderweg en zullen straks, in het donker, de weg wel vinden. So help me Google Maps. Het is even zoeken naar ‘the place to be’. Met de vriendelijke antwoorden van enkele zwarte medemensen belanden we in de buurt van ‘The Cape Wheel’, het reuzenrad, en krijgen een tafel voor vier toegewezen in Life Grand Café Waterfront. Het gaat er mede dankzij de live muziek levendig aan toe.
Voldaan keren we terug naar de parking en - thank you Google Maps - bereiken we vlot Villa Zeezicht.
Na een zeer verzorgd ontbijt keren we terug naar The Waterfront. “Dan kunnen we eens informeren hoe het zit met kaartjes voor Robbeneiland.” Een must see voor ons in Kaapstad. De rij die staat aan te schuiven aan de ticketbalie verraadt dat er nog kaartjes zijn voor de toer van 11 uur. Ook voor de volgende dagen zijn er nog tickets beschikbaar, online zelfs.
Omwille van de bijzondere architectuur en de collectie bezoeken we het Zeits Museum of Contemporary Art Africa. Het museum is ondergebracht in 42 betonnen cilinders van 33 meter hoog en een doormeter van 5,5 meter en een 57 meter hoge graanelevator. De 47-jarige Engelse architect Thomas Heatherwick die onder meer het Britse paviljoen voor de Expo 2010 en de Olympische Ketel voor de Spelen van 2012 had ontworpen, mocht zich uitleven op die silo’s. Heatherwick ging voortvarend te werk. En met hem zo’n duizend anderen, om alles voor de opening van 22 september 2017 af te hebben.
Ontwerp en verbouwing – in de woorden van de architect een ‘deconstructie’, een weghakken van grote delen van het buizenwerk, waardoor een soort honingraatconcept ontstond. Wat er van buiten uitziet als een betonnen silo met een vijf verdiepingen tellende kroon van opbollende ramen - het duurste hotel in Kaapstad, met prijzen variërend van 1200 tot 1900 euro per nacht - die onder meer Robbeneiland, de Tafelberg en de zee weerspiegelen, is van binnen een soort kathedraal met een naar de hemel reikend atrium. Afhankelijk van de invalshoek kun je vreemde vormen waarnemen. Zo roept een schuin afgesneden ovale buis associaties op met het hoofd uit De Schreeuw van Edvard Munch.
Maar niet alleen het gebouw, ook de permanente collectie mag er zijn. Lang geleden dat ik nog eens zo onder de indruk was van hedendaagse kunst. Heel anders dan de westerse. Levendiger, kleurrijker, sprekender. Onder meer de foto’s, zelfportretten, van Zanele Muholi komen binnen. In haar werk focust ze op lesbiennes die in de sloppenwijken niet zeker zijn van hun leven. In de bijhorende tekst lees ik voor het eerst het woord ‘womxn’ en de toelichting: “spelling of women/woman that is a more inclusive, progressive term to acknowledge the prejudice, discrimination and institutional barrier that womxn have faced, but to also show that womxn are not the extension of men but their own free and separate entities. It is also more intersectional because it includes trans-womxn and womxn of colour.”
“Misschien kunnen we nog met de boot van 13 uur naar Robbeneiland?” Dat lukt niet. Uitverkocht. We kopen voor alle zekerheid kaartjes voor maandag, 11 uur. De dame aan de ticketbalie is tevreden met een kopie van de paspoorten en een fotootje ervan op mijn smartphone.
Na de lunch wandelen we te midden van een mensenzee naar het uiterste puntje. In de verte ligt Robbeneiland. Aan de duikboot en de militaire marineschepen die open zijn voor het publiek staan lange rijen aan te schuiven. Niemand maakt zich druk of lijkt ongeduldig. Afrikanen hebben nog tijd en ze kunnen wachten.
“Morgen wandelen en fietsen we door Khayelitsha, een sloppenwijk en hopelijk is het helder genoeg om daarna naar de top van de Tafelberg te gaan.” “Of anders maandag, na Robbeneiland.” “En dan kunnen we dinsdag, we hebben nog de ganse dag, misschien nog naar Capepoint, naar Kaap de Goede Hoop.” Hoop doet leven, net zoals ons avondmaal in de tuin van Villa Zeezicht.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
